Arytmia serca – objawy, przyczyny i leczenie

Serce to silnik naszego organizmu – bije przez całe życie, pompując krew i dostarczając tlen do każdej komórki. Jednak czasem jego rytm zostaje zaburzony. Arytmia serca, czyli nieregularne bicie serca, może być odczuwana jako kołatanie, przerwy w rytmie lub przyspieszone tętno. Czy to zawsze powód do niepokoju? Jak rozpoznać objawy arytmii i kiedy zgłosić się do lekarza?

Czym jest arytmia serca?

Arytmia to nieprawidłowy rytm pracy serca – może być zbyt szybki, zbyt wolny lub nieregularny. Zdrowe serce u dorosłego człowieka bije w tempie 60–100 uderzeń na minutę, ale w przypadku arytmii rytm ten może się zmieniać, powodując niepokojące objawy.

Rodzaje arytmii

• Tachykardia – przyspieszone tętno (powyżej 100 uderzeń na minutę).
• Bradykardia – spowolniona akcja serca (poniżej 60 uderzeń na minutę).
• Migotanie przedsionków – nieregularne, często szybkie bicie serca, które zwiększa ryzyko udaru.
• Dodatkowe skurcze serca – mogą powodować uczucie „przeskakiwania” serca lub jego chwilowe zatrzymanie.

Nie każda arytmia oznacza poważne zagrożenie – czasem wynika ze stresu, odwodnienia czy wysiłku fizycznego. Ważne jest jednak, by nie lekceważyć powtarzających się objawów.

Jakie są objawy arytmii?

Objawy arytmii mogą być różne – u niektórych osób pojawiają się sporadycznie i są prawie niezauważalne, u innych powodują znaczne pogorszenie samopoczucia. Do najczęstszych symptomów należą:

• Kołatanie serca – uczucie, że serce bije za szybko lub za mocno.
• Przerwy w rytmie serca – chwile, gdy serce „zamiera” lub bije nierówno.
• Zawroty głowy i osłabienie – niedotlenienie mózgu w wyniku zaburzonego przepływu krwi.
• Duszność i uczucie ściskania w klatce piersiowej.
• Omdlenia – mogą świadczyć o poważnym problemie z sercem.

Jeśli zauważysz u siebie częste epizody arytmii, szczególnie te połączone z bólem w klatce piersiowej lub omdleniami, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.

Skąd bierze się arytmia? Najczęstsze przyczyny

Arytmia może być wynikiem wielu czynników – od trybu życia po choroby przewlekłe. Oto kilka najczęstszych przyczyn:

• Stres i nerwica – napięcie psychiczne może wywoływać przyspieszoną akcję serca.
• Nadmiar kofeiny i alkoholu – substancje pobudzające mogą zaburzać rytm serca.
• Brak snu i przemęczenie – niewystarczający odpoczynek osłabia serce.
• Zaburzenia elektrolitowe – niedobory potasu, magnezu czy sodu mogą wpływać na pracę serca.
• Choroby serca – nadciśnienie, choroba wieńcowa, niewydolność serca.
• Choroby tarczycy – nadczynność lub niedoczynność tarczycy mogą powodować arytmię.
• Skutki uboczne leków – niektóre środki na nadciśnienie, astmę czy depresję mogą powodować zaburzenia rytmu serca.

Niektóre przyczyny arytmii można łatwo wyeliminować, wprowadzając zdrowe nawyki. Inne wymagają leczenia pod opieką specjalisty.

Jak diagnozuje się arytmię?

Jeśli podejrzewasz u siebie arytmię, lekarz może zlecić kilka badań:

• EKG (elektrokardiogram) – podstawowe badanie, które rejestruje rytm serca.
• Holter EKG – całodobowy zapis pracy serca, który pozwala wykryć nieregularności w ciągu dnia i nocy.
• Test wysiłkowy – sprawdza, jak serce reaguje na aktywność fizyczną.
• Echo serca – ocena budowy i funkcjonowania mięśnia sercowego.
• Badania krwi – sprawdzają poziom elektrolitów i hormonów tarczycy.

Wczesna diagnoza jest kluczowa, ponieważ nieleczona arytmia może prowadzić do poważnych powikłań, np. udaru mózgu czy niewydolności serca.

Jak leczyć arytmię serca?

Leczenie zależy od przyczyny arytmii i jej nasilenia. W wielu przypadkach wystarczy zmiana stylu życia, ale czasem konieczna jest farmakoterapia lub interwencja medyczna.

Zdrowy styl życia

• Unikaj stresu – medytacja, joga i techniki oddechowe pomagają w utrzymaniu równowagi.
• Ogranicz kofeinę i alkohol – zmniejszenie ilości kawy i alkoholu może pomóc w stabilizacji rytmu serca.
• Regularnie się ruszaj – umiarkowana aktywność fizyczna poprawia kondycję serca.
• Zadbaj o dietę – jedz produkty bogate w magnez i potas, np. orzechy, banany, warzywa liściaste.
• Śpij co najmniej 7–8 godzin na dobę – niedobór snu sprzyja zaburzeniom rytmu serca.

Leczenie farmakologiczne

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki regulujące rytm serca, np.:

• Beta-blokery (np. metoprolol) – zwalniają akcję serca.
• Leki przeciwarytmiczne – pomagają w utrzymaniu regularnego rytmu.
• Leki przeciwzakrzepowe – stosowane w migotaniu przedsionków, by zapobiec powikłaniom.

Zabiegi i interwencje

Gdy leki nie przynoszą efektów, stosuje się inne metody leczenia:

• Kardiowersja – elektryczne przywrócenie prawidłowego rytmu serca.
• Ablacja – usunięcie obszarów serca powodujących arytmię za pomocą cewnika.
• Rozrusznik serca – urządzenie, które reguluje pracę serca, stosowane w przypadku bradykardii.

Podsumowanie

Arytmia serca to częsty problem, który może mieć zarówno błahe, jak i poważne przyczyny. Objawia się kołataniem serca, zawrotami głowy czy zmęczeniem. W wielu przypadkach wystarczy zdrowy tryb życia i eliminacja czynników ryzyka, ale gdy objawy są nasilone, warto skonsultować się z lekarzem. Nie ignoruj sygnałów swojego ciała – serce to najważniejszy mięsień w Twoim organizmie!